جنگ، پدیده‌ای تلخ و ویرانگر، همواره بستری برای خلق داستان‌هایی حماسی، تراژیک و انسانی بوده است. سینما نیز از این قاعده مستثنی نبوده و آثار جنگی متعددی در تاریخ این هنر به ثبت رسیده است. در این پست وبلاگ، به بررسی 17 فیلم جنگی برتر از نگاه کاربران IMDb می‌پردازیم. این لیست ترکیبی از فیلم‌های کلاسیک و مدرن، با تمرکز بر جنبه‌های مختلف جنگ، از جمله استراتژی نظامی، رنج سربازان و پیامدهای اخلاقی آن است.

رتبه‌بندی این فیلم‌ها بر اساس امتیاز کاربران در وب‌سایت IMDb تا تاریخ (تاریخ جاری) تنظیم شده است. شایان ذکر است که این لیست تنها یک پیشنهاد بوده و سلیقه شخصی شما در انتخاب فیلم‌های جنگی محبوب، حرف اول را می‌زند.

• ✅

  نجات سرباز رایان (Saving Private Ryan)

  فیلمی حماسی به کارگردانی استیون اسپیلبرگ که داستان گروهی از سربازان آمریکایی را در جریان جنگ جهانی دوم روایت می‌کند که ماموریت دارند سرباز رایان را پیدا کرده و به خانه بازگردانند.
• ✅

  فهرست شیندلر (Schindlers List)

  یکی دیگر از شاهکارهای اسپیلبرگ که داستان زندگی اسکار شیندلر، تاجری آلمانی، را به تصویر می‌کشد که جان بیش از هزار یهودی را در جریان هولوکاست نجات داد.
• ✅

  حرامزاده‌های لعنتی (Inglourious Basterds)

  فیلمی به کارگردانی کوئنتین تارانتینو با داستانی متفاوت درباره گروهی از سربازان یهودی-آمریکایی که برای ترور مقامات نازی در فرانسه اشغالی ماموریت یافته‌اند.
• ✅

  پدرخوانده: قسمت دوم (The Godfather: Part II)

  اگرچه مستقیماً فیلم جنگی نیست، این فیلم بخشی از داستان خود را به دوران کودکی ویتو کورلئونه در سیسیل در طول جنگ جهانی اول اختصاص داده و ارتباط او با مافیا را نشان می‌دهد.
• ✅

  اینک آخرالزمان (Apocalypse Now)

  فیلمی به کارگردانی فرانسیس فورد کاپولا با الهام از رمان “قلب تاریکی” جوزف کنراد که داستان سفر یک افسر ارتش به کامبوج در طول جنگ ویتنام را برای ترور یک سرهنگ شورشی روایت می‌کند.
• ✅

  پیانیست (The Pianist)

  فیلمی بر اساس زندگی واقعی ولادیسلاو اشپیلمان، پیانیست یهودی لهستانی، که در جریان جنگ جهانی دوم و اشغال لهستان توسط نازی‌ها، برای زنده ماندن تلاش می‌کند.
• ✅

  Full Metal Jacket

  فیلمی به کارگردانی استنلی کوبریک که به دو بخش تقسیم می‌شود: بخش اول به آموزش سربازان تفنگدار دریایی ایالات متحده و بخش دوم به جنگ ویتنام می‌پردازد.
• ✅

  Argo

  بر اساس یک داستان واقعی، این فیلم دربارهٔ عملیات نجات مخفیانه شش دیپلمات آمریکایی از تهران در طول بحران گروگان‌گیری در ایران است.
• ✅

  شجاع‌دل (Braveheart)

  فیلمی حماسی تاریخی به کارگردانی مل گیبسون که داستان ویلیام والاس، جنگجوی اسکاتلندی، را روایت می‌کند که رهبری شورش علیه انگلستان را در قرن سیزدهم بر عهده می‌گیرد.
• ✅

  تک‌تیرانداز آمریکایی (American Sniper)

  فیلمی بر اساس زندگی واقعی کریس کایل، تک‌تیرانداز نیروی دریایی ایالات متحده، که در طول جنگ عراق به عنوان مرگبارترین تک‌تیرانداز تاریخ ارتش آمریکا شناخته شد.
• ✅

  هکسا ریج (Hacksaw Ridge)

  داستان دزموند داس، پزشک ارتش آمریکا در جنگ جهانی دوم، که به دلیل اعتقادات مذهبی از حمل سلاح خودداری می‌کند اما در میدان جنگ به قهرمان تبدیل می‌شود.
• ✅

  پل جاسوس‌ها (Bridge of Spies)

  در بحبوحه جنگ سرد، یک وکیل نیویورکی برای مذاکره درباره آزادی یک خلبان آمریکایی که در اتحاد جماهیر شوروی دستگیر شده است، استخدام می‌شود.
• ✅

  دانکرک (Dunkirk)

  فیلمی به کارگردانی کریستوفر نولان که داستان تخلیه سربازان متفقین از سواحل دانکرک در جریان جنگ جهانی دوم را به تصویر می‌کشد.
• ✅

  خشم (Fury)

  فیلمی در مورد تانک شرمن آمریکایی و خدمه آن در آوریل 1945 در روزهای پایانی جنگ جهانی دوم، در حالی که در آلمان می‌جنگند.
• ✅

  در جبهه غرب خبری نیست (All Quiet on the Western Front – 2022)

  اقتباسی جدید از رمان کلاسیک اریش ماریا رمارک که داستان سربازان جوان آلمانی را در طول جنگ جهانی اول از دریچه نگاه خودشان روایت می‌کند.
• ✅

  استالینگراد (Stalingrad – 1993)

  یک فیلم جنگی آلمانی که نبرد ویرانگر استالینگراد در طول جنگ جهانی دوم را به تصویر می‌کشد.
• ✅

  بر باد رفته (Gone With the Wind)

  اگرچه یک فیلم رمانتیک-درام تاریخی است، این فیلم تصاویر قدرتمندی از جنگ داخلی آمریکا و تاثیر آن بر زندگی مردم را به نمایش می‌گذارد.

این فیلم‌ها به دلیل کارگردانی قوی، فیلمنامه‌های گیرا، بازی‌های درخشان و تاثیرگذاری عمیق بر تماشاگران، در فهرست برترین فیلم‌های جنگی تاریخ سینما قرار گرفته‌اند. هر کدام از این آثار، زاویه‌ای متفاوت از جنگ را به تصویر کشیده و به مخاطب امکان می‌دهند تا درک بهتری از این پدیده شوم و پیامدهای آن پیدا کنند.

این لیست، دریچه‌ای به دنیای وسیع فیلم‌های جنگی است. با تماشای این آثار، می‌توانید نه تنها از هنر سینما لذت ببرید، بلکه با تاریخ و پیامدهای جنگ نیز آشنا شوید.

17 فیلم برتر جنگی از نگاه IMDb

نجات سرباز رایان (Saving Private Ryan) – 1998

نجات سرباز رایان، به کارگردانی استیون اسپیلبرگ، یکی از تاثیرگذارترین فیلم‌های جنگی تاریخ سینماست.این فیلم با صحنه‌های نفس‌گیر و واقع‌گرایانه‌اش از پیاده‌سازی نیروهای متفقین در نرماندی، تصویری هولناک و در عین حال تکان‌دهنده از جنگ جهانی دوم به نمایش می‌گذارد.داستان فیلم درباره گروهی از سربازان آمریکایی است که ماموریت می‌یابند تا سرباز رایان را که سه برادرش در جنگ کشته شده‌اند، پیدا کرده و به خانه بازگردانند.بازی تام هنکس در نقش کاپیتان میلر، در کنار دیگر بازیگران فیلم، به باورپذیری داستان کمک شایانی کرده است.تاکید فیلم بر فداکاری، شجاعت و انسانیت در شرایط جنگی، آن را به اثری ماندگار تبدیل کرده است.

این فیلم موفق به کسب 5 جایزه اسکار از جمله بهترین کارگردانی برای اسپیلبرگ شد.

صحنه آغازین فیلم، یعنی حمله به نرماندی، به عنوان یکی از بهترین و واقع‌گرایانه‌ترین صحنه‌های جنگی تاریخ سینما شناخته می‌شود.فیلم نجات سرباز رایان، فراتر از یک فیلم جنگی، یک اثر هنری با مضامین عمیق انسانی است.

فهرست شیندلر (Schindlers List) – 1993

فهرست شیندلر، به کارگردانی استیون اسپیلبرگ، روایتی تکان‌دهنده از هولوکاست و تلاش‌های اسکار شیندلر، یک تاجر آلمانی، برای نجات جان یهودیان در طول جنگ جهانی دوم است. فیلم با بهره‌گیری از تکنیک سیاه و سفید، فضایی غم‌انگیز و واقعی را به تصویر می‌کشد. لیام نیسون در نقش اسکار شیندلر، با بازی درخشان خود، تحول این شخصیت از یک تاجر منفعت‌طلب به یک ناجی را به خوبی نشان می‌دهد. فهرست شیندلر، نه تنها یک فیلم جنگی، بلکه یک اثر تاریخی و یک یادآوری تلخ از جنایات جنگ است. این فیلم موفق به کسب 7 جایزه اسکار از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی شد. تاثیر عمیق و ماندگار فهرست شیندلر، آن را به یکی از مهم‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما تبدیل کرده است. این فیلم به بیننده یادآوری می کند که حتی در تاریک ترین دوران، امید و انسانیت میتوانند وجود داشته باشند.

پدرخوانده (The Godfather) – 1972

پدرخوانده، به کارگردانی فرانسیس فورد کاپولا، داستان خانواده مافیایی کورلئونه را روایت می‌کند. اگرچه تمرکز اصلی فیلم بر جنگ‌های مافیایی است، اما خشونت و استراتژی‌های جنگی به کار رفته در آن، آن را به نوعی فیلم جنگی تبدیل می‌کند. مارلون براندو در نقش دون ویتو کورلئونه و آل پاچینو در نقش مایکل کورلئونه، بازی‌های به یادماندنی ارائه داده‌اند. پدرخوانده، فراتر از یک فیلم گانگستری، یک درام خانوادگی با مضامین قدرت، وفاداری و خیانت است. این فیلم موفق به کسب 3 جایزه اسکار از جمله بهترین فیلم شد. تاثیر پدرخوانده بر فرهنگ عامه و سینما، انکارناپذیر است. دیالوگ‌های ماندگار و شخصیت‌های پیچیده، از ویژگی‌های برجسته این فیلم هستند. پدرخوانده، به عنوان یکی از بهترین فیلم‌های تاریخ سینما شناخته می‌شود.

رستگاری در شاوشنگ (The Shawshank Redemption) – 1994

رستگاری در شاوشنگ، به کارگردانی فرانک دارابونت، داستان مردی را روایت می‌کند که به اشتباه به جرم قتل همسرش به زندان محکوم می‌شود.اگرچه فیلم در یک زندان می‌گذرد، اما مبارزه برای بقا، امید و آزادی، آن را به یک داستان جنگی درونی تبدیل می‌کند.تیم رابینز در نقش اندی دوفرین و مورگان فریمن در نقش رد، بازی‌های بی‌نظیری ارائه داده‌اند.رستگاری در شاوشنگ، یک داستان الهام‌بخش درباره امید، استقامت و قدرت روح انسان است.این فیلم با وجود عدم موفقیت در گیشه در زمان اکران، به مرور زمان به یکی از محبوب‌ترین و تحسین‌شده‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما تبدیل شد.

پیام اصلی فیلم این است که حتی در تاریک‌ترین شرایط، امید می‌تواند راه را نشان دهد.

داستان رستگاری در شاوشنگ، بر اساس یک رمان کوتاه از استیون کینگ ساخته شده است.این فیلم به بیننده یادآوری می کند که هرگز نباید امید خود را از دست بدهیم.

12 مرد خشمگین (12 Angry Men) – 1957

12 مرد خشمگین، به کارگردانی سیدنی لومت، داستان دوازده مرد را روایت می‌کند که به عنوان هیئت منصفه در یک پرونده قتل شرکت می‌کنند.اگرچه فیلم در یک اتاق می‌گذرد، اما بحث‌ها و جدل‌های آنها برای رسیدن به حقیقت، آن را به یک جنگ ذهنی تبدیل می‌کند.هنری فوندا در نقش عضو شماره 8 هیئت منصفه، با بازی تاثیرگذار خود، شک و تردید را در دل دیگر اعضا ایجاد می‌کند.12 مرد خشمگین، یک فیلم درخشان درباره عدالت، انصاف و اهمیت تفکر انتقادی است.این فیلم با کمترین امکانات و در یک لوکیشن محدود ساخته شده است، اما توانسته است تاثیر عمیقی بر مخاطب بگذارد.

دیالوگ‌های قوی و شخصیت‌پردازی دقیق، از ویژگی‌های برجسته این فیلم هستند.

12 مرد خشمگین، به بیننده یادآوری می کند که هر فردی حق دارد به او فرصت داده شود.این فیلم به عنوان یکی از بهترین فیلم‌های دادگاهی تاریخ سینما شناخته می‌شود.

گلادیاتور (Gladiator) – 2000

گلادیاتور، به کارگردانی ریدلی اسکات، داستان یک ژنرال رومی به نام ماکسیموس را روایت می‌کند که پس از خیانت امپراتور جدید، به عنوان گلادیاتور به فروش می‌رسد و برای انتقام می‌جنگد. فیلم صحنه‌های نبرد دیدنی و حماسی دارد. راسل کرو در نقش ماکسیموس، با بازی قدرتمند خود، احساسات خشم، انتقام و افتخار را به خوبی منتقل می‌کند. گلادیاتور، یک فیلم حماسی درباره شجاعت، فداکاری و مبارزه برای عدالت است. این فیلم موفق به کسب 5 جایزه اسکار از جمله بهترین فیلم و بهترین بازیگر نقش اول مرد برای راسل کرو شد. موسیقی متن فیلم، یکی از به یادماندنی‌ترین بخش‌های آن است. گلادیاتور، الهام‌بخش بسیاری از فیلم‌های حماسی پس از خود بوده است. این فیلم به بیننده یادآوری می کند که حتی در سخت ترین شرایط، باید برای آنچه که به آن اعتقاد داریم بجنگیم.

آپوکالیپتو (Apocalypto) – 2006

آپوکالیپتو، به کارگردانی مل گیبسون، داستان یک مرد جوان مایا را روایت می‌کند که در دوران انحطاط تمدن مایا، برای نجات جان خود و خانواده‌اش فرار می‌کند. فیلم صحنه‌های خشونت‌آمیز و هیجان‌انگیزی دارد. رودی یانگبلاد در نقش پنجه جگوار، بازی باورپذیری ارائه می‌دهد. آپوکالیپتو، یک فیلم ماجراجویانه و هیجان‌انگیز درباره بقا، شجاعت و عشق است. فیلم با بهره‌گیری از جلوه‌های ویژه و طراحی صحنه دقیق، تمدن مایا را به تصویر می‌کشد. آپوکالیپتو، با وجود انتقاداتی که به خشونت آن وارد شده است، یک اثر سینمایی قابل توجه است. داستان فیلم، الهام‌گرفته از تاریخ و فرهنگ مایا است. این فیلم به بیننده یادآوری می کند که در مواجهه با خطر، غریزه بقا قوی ترین انگیزه است.

شجاع‌دل (Braveheart) – 1995

شجاع‌دل، به کارگردانی مل گیبسون، داستان ویلیام والاس، یک جنگجوی اسکاتلندی را روایت می‌کند که در قرن سیزدهم میلادی، رهبری قیام مردم اسکاتلند علیه سلطه انگلیس را بر عهده می‌گیرد. فیلم صحنه‌های نبرد حماسی و تاثیرگذاری دارد. مل گیبسون در نقش ویلیام والاس، بازی پرشوری ارائه می‌دهد. شجاع‌دل، یک فیلم حماسی درباره آزادی، شجاعت و فداکاری است. این فیلم موفق به کسب 5 جایزه اسکار از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی برای مل گیبسون شد. موسیقی متن فیلم، یکی از به یادماندنی‌ترین بخش‌های آن است. شجاع‌دل، الهام‌بخش بسیاری از جنبش‌های آزادی‌خواهانه در سراسر جهان بوده است. این فیلم به بیننده یادآوری می کند که ارزش آزادی، بالاتر از هر چیز دیگری است.

سقوط (Downfall) – 2004

سقوط، به کارگردانی الیور هیرشبیگل، روزهای پایانی زندگی هیتلر در پناهگاه زیرزمینی برلین را به تصویر می‌کشد. فیلم نگاهی واقع‌گرایانه و تکان‌دهنده به سقوط رژیم نازی دارد. برونو گانتس در نقش آدولف هیتلر، بازی بسیار قوی و تاثیرگذاری ارائه می‌دهد. سقوط، یک فیلم تاریخی و درام درباره قدرت، جنون و سقوط است. فیلم با به تصویر کشیدن روزهای پایانی هیتلر، چهره واقعی این دیکتاتور را نشان می‌دهد. سقوط، یکی از مهم‌ترین فیلم‌های ساخته شده درباره جنگ جهانی دوم است. این فیلم به بیننده یادآوری می کند که قدرت مطلق، فساد مطلق می‌آورد. بازی برونو گانتس در نقش هیتلر به عنوان یکی از برترین نقش آفرینی های تاریخ سینما شناخته میشود.

جوخه (Platoon) – 1986

جوخه، به کارگردانی الیور استون، تجربه‌های شخصی خود او را در جنگ ویتنام به تصویر می‌کشد. فیلم نگاهی واقع‌گرایانه و تلخ به جنگ و تاثیرات مخرب آن بر سربازان دارد. چارلی شین، تام برنگر و ویلم دفو در نقش‌های اصلی بازی می‌کنند. جوخه، یک فیلم جنگی ضدجنگ است که چهره واقعی جنگ را نشان می‌دهد. این فیلم موفق به کسب 4 جایزه اسکار از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی برای الیور استون شد. جوخه، الهام‌بخش بسیاری از فیلم‌های جنگی پس از خود بوده است. این فیلم به بیننده یادآوری می کند که جنگ، جهنمی بر روی زمین است. جوخه تصویری بدون روتوش از جنگ ویتنام ارائه می دهد.

غلاف تمام فلزی (Full Metal Jacket) – 1987

غلاف تمام فلزی، به کارگردانی استنلی کوبریک، آموزش‌های سخت و طاقت‌فرسای سربازان نیروی دریایی آمریکا و تجربه‌های آنها در جنگ ویتنام را به تصویر می‌کشد. فیلم نگاهی انتقادی به جنگ و تاثیرات آن بر روح و روان انسان‌ها دارد. متیو مودین، آدام بالدوین و وینسنت دن آفریو در نقش‌های اصلی بازی می‌کنند. غلاف تمام فلزی، یک فیلم جنگی متفاوت و تاثیرگذار است. فیلم با بهره‌گیری از دیالوگ‌های قوی و صحنه‌های به‌یادماندنی، تاثیر عمیقی بر مخاطب می‌گذارد. غلاف تمام فلزی، یکی از مهم‌ترین فیلم‌های ساخته شده درباره جنگ ویتنام است. این فیلم به بیننده یادآوری می کند که جنگ، می‌تواند انسان‌ها را به موجوداتی بی‌رحم و خشن تبدیل کند. سکانس تمرینات سربازان به یکی از سکانس های ماندگار تاریخ سینما تبدیل شده است.

حرامزاده‌های لعنتی (Inglourious Basterds) – 2009

حرامزاده‌های لعنتی، به کارگردانی کوئنتین تارانتینو، داستان گروهی از سربازان یهودی-آمریکایی را روایت می‌کند که در طول جنگ جهانی دوم، ماموریت دارند تا نازی‌ها را شکار کرده و به قتل برسانند. فیلم نگاهی کمدی و خشونت‌آمیز به جنگ دارد. برد پیت، کریستوف والتز و مایکل فاسبندر در نقش‌های اصلی بازی می‌کنند. حرامزاده‌های لعنتی، یک فیلم جنگی متفاوت و سرگرم‌کننده است. کریستوف والتز برای بازی در این فیلم، جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را دریافت کرد. حرامزاده‌های لعنتی، یکی از محبوب‌ترین فیلم‌های تارانتینو است. این فیلم به بیننده نشان می‌دهد که جنگ، می‌تواند جنبه‌های خنده‌دار و در عین حال وحشتناکی داشته باشد. دیالوگ های فیلم به شدت جذاب و به یاد ماندنی هستند.

تک‌تیرانداز آمریکایی (American Sniper) – 2014

تک‌تیرانداز آمریکایی، به کارگردانی کلینت ایستوود، داستان زندگی کریس کایل، یک تک‌تیرانداز نیروی دریایی آمریکا را روایت می‌کند که در جنگ عراق خدمت کرده است. فیلم به تاثیرات جنگ بر روح و روان سربازان می‌پردازد. بردلی کوپر در نقش کریس کایل، بازی قدرتمندی ارائه می‌دهد. تک‌تیرانداز آمریکایی، یک فیلم جنگی درام و تاثیرگذار است. فیلم با به تصویر کشیدن زندگی کریس کایل، چهره واقعی جنگ و تاثیرات آن بر سربازان را نشان می‌دهد. تک‌تیرانداز آمریکایی، یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های جنگی تاریخ سینما است. این فیلم به بیننده یادآوری می کند که جنگ، می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به روح و روان انسان‌ها وارد کند. تک تیرانداز آمریکایی براساس یک داستان واقعی ساخته شده است.

کینگ‌کنگ (King Kong) – 2005

کینگ‌کنگ، به کارگردانی پیتر جکسون، داستان یک گروه فیلمبرداری را روایت می‌کند که در جزیره‌ای ناشناخته با یک گوریل غول‌پیکر به نام کینگ‌کنگ مواجه می‌شوند.اگرچه کینگ‌کنگ مستقیماً یک فیلم جنگی نیست، مبارزات خدمه کشتی و مواجهه با موجودات خطرناک جزیره، عناصر جنگی را در خود دارد.نائومی واتس، جک بلک و آدرین برودی در نقش‌های اصلی بازی می‌کنند.کینگ‌کنگ، یک فیلم ماجراجویانه، فانتزی و هیجان‌انگیز است.فیلم با بهره‌گیری از جلوه‌های ویژه و طراحی صحنه دقیق، جزیره‌ای خطرناک و پر از موجودات عجیب و غریب را به تصویر می‌کشد.

کینگ‌کنگ، یکی از پرهزینه‌ترین فیلم‌های ساخته شده در تاریخ سینما است.

این فیلم به بیننده نشان می‌دهد که گاهی اوقات، هیولاها همان‌قدر که ترسناک هستند، می‌توانند مظلوم و دوست‌داشتنی باشند.کینگ کنگ، بازسازی فیلمی کلاسیک به همین نام است.

تل ماسه (Dune) – 2021

تیموتی شالامی، ربکا فرگوسن و اسکار آیزاک در نقش‌های اصلی بازی می‌کنند. فیلم با بهره‌گیری از جلوه‌های ویژه و طراحی صحنه دقیق، دنیای آراکیس و موجودات آن را به تصویر می‌کشد. تل ماسه، یکی از موردانتظارترین فیلم‌های سال 2021 بود. این فیلم به بیننده نشان می‌دهد که جنگ، می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله منابع طبیعی. تل ماسه، تنها بخش اول از یک داستان بزرگتر است و ادامه دارد.

پل جاسوس‌ها (Bridge of Spies) – 2015

پل جاسوس‌ها، به کارگردانی استیون اسپیلبرگ، داستان جیمز بی. داناوان، یک وکیل آمریکایی را روایت می‌کند که در دوران جنگ سرد، ماموریت می‌یابد تا یک خلبان آمریکایی را که در شوروی اسیر شده است، آزاد کند. فیلم بر جنبه های سیاسی و دیپلماتیک جنگ سرد متمرکز است. تام هنکس در نقش جیمز بی. داناوان، بازی درخشانی ارائه می‌دهد. پل جاسوس‌ها، یک فیلم تاریخی و جاسوسی است. فیلم با به تصویر کشیدن دوران جنگ سرد، به اهمیت مذاکره و دیپلماسی در حل اختلافات می‌پردازد. پل جاسوس‌ها، بر اساس یک داستان واقعی ساخته شده است. این فیلم به بیننده یادآوری می کند که حتی در زمان جنگ، می‌توان از طریق مذاکره به صلح رسید. پل جاسوس ها نام خود را از پلی بین برلین شرقی و غربی میگیرد که تبادل اسرا در آنجا انجام شد.